Heb je een vermoeden dat je mail, netwerk, computer of smartphone gehackt werd? Ben je bang dat er persoonlijke gegevens gestolen werden? Dan moet je onmiddellijk ingrijpen om de schade te beperken. We leggen je stap voor stap uit wat je moet doen.
Als je thuiskomt en vaststelt dat inbrekers in je huis zijn geweest, doe je aangifte bij de politie en ga je waarschijnlijk de beveiliging van je woning verbeteren. Je wil natuurlijk niet dat het opnieuw kan gebeuren.
Wie gehackt is, moet dezelfde reflex hebben en meteen een paar belangrijke stappen ondernemen. Ons hele digitale leven is als een spinnenweb van draden die met elkaar verbonden zijn. Hackers die in je e-mailaccount inbreken, zouden zomaar toegang tot je bankrekening kunnen krijgen.
Hoe weet je of je gehackt bent?
Je kan op allerlei manieren het slachtoffer van hackers worden. Misschien ben je het slachtoffer geworden van phishing of hebben hackers een lek gevonden in een app die je gebruikt en zo heel wat gevoelige gegevens gestolen. In dat laatste geval, zal je op de hoogte gebracht worden door de provider en is het zijn taak om je gegevens te herstellen.
Zo zal je bank je bijvoorbeeld een nieuwe kredietkaart bezorgen en de oude blokkeren. Zie je een onbekende verrichting op je bankrekening staan? Ga dan zeker na wat die betaling precies inhoudt, zelfs bij hele kleine bedragen. De kans is groot dat het gewoon een betaling is die je niet meteen herkend had, maar in het slechtste geval is een hacker met de gegevens van je kredietkaart bezig geweest.
Ook in je mailbox moet je altijd op je hoede zijn voor verdachte berichten. Kijk daarom regelmatig eens naar je verzendlijst om te controleren of je al die mails wel echt hebt uitgestuurd. En als een vriend je laat weten dat hij of zij een vreemde boodschap van jouw e-mailadres ontvangen heeft, kan je er vrij zeker van zijn dat hackers je account gebruiken om phishing mails te versturen. Klik zelf ook nooit op mails van afzenders die je niet kent of mailadressen die niet passen bij de organisatie waarvan ze lijken te komen.
Tot slot kunnen ook je sociale media gehackt worden, waardoor hackers berichten in jouw naam kunnen plaatsen of phishingberichten kunnen sturen naar jouw volgers. Alle platformen hebben een optie om een gehackt account te melden, maar vaak blijkt het niet zo simpel om de controle over je account terug te krijgen.
Als je zeker weet dat je gehackt bent, moet je een aantal stappen doorlopen om de schade voor jou en je contacten te beperken. Zelfs bij een grootschalige hack van een service of app zijn er verschillende zaken die je zelf in orde kan brengen om erger te voorkomen. Deze stappen kan je alvast uitvoeren bij elk vermoeden van hacking:
1. Scan je computer op virussen en malware
Als je gehackt bent, loop je het risico dat malware zich ongemerkt op je computer heeft geïnstalleerd. Gebruik daarom een goed antivirusprogramma om je pc te scannen. Alle volgende stappen halen immers weinig uit zolang hackers een toegangspoort tot je computernetwerk hebben. De meeste hackers willen namelijk niet zomaar inbreken in je pc, maar zijn op zoek naar gevoelige gegevens. Ook als je e-mailadres gehackt is, doe je er goed aan om je pc te controleren op mogelijke virussen.
In het beste geval ben je er snel bij en zal een virusscan verdere schade vermijden. Maar hoe dan ook moet je nu eerst zeker zijn dat er geen hackers meer kunnen meekijken.
2. Wijzig je wachtwoorden
Heeft je antivirusprogramma geen malware gevonden? Dat is goed nieuws. De volgende stap is om zo snel mogelijk al je wachtwoorden te wijzigen, van je wifi-netwerk, je mailaccount en alle diensten of apps die mogelijk beïnvloed kunnen zijn. Kies voor een sterk wachtwoord dat voldoende verschilt van je vorige wachtwoorden. Schakel bovendien altijd tweestapsverificatie in, zodat je de toegang tot je account kan herstellen als je gehackt bent.
Raak je niet meer in een van je accounts? Neem dan meteen contact op met de provider of klantendienst. In het slechtste geval moet je een nieuw account aanmaken, maar dat lost het probleem niet altijd op. Als je mailadres gehackt werd en je slaagt er niet in om de toegang terug te krijgen, dan moet je zo snel mogelijk achterhalen bij welke diensten, websites en apps je ingelogd bent met dat mailadres.
Log in en wijzig het mailadres van je account. Als dat geen optie is, kan je het account beter (laten) verwijderen en een nieuw aanmaken om te voorkomen dat hackers toegang krijgen tot je betaalgegevens of andere gevoelige informatie.
3. Verwittig familie en vrienden
Als je mail of je sociale media gehackt zijn, breng je beter al je contacten meteen op de hoogte. Vraag in de eerste plaats om geen recente berichten afkomstig van jou te openen. Hackers gebruiken een gestolen account vaak om spam uit te sturen en aan phishing te doen. Aangezien familie en vrienden geneigd zijn om jouw berichten te vertrouwen, is dit voor hackers een vaak beproefde en succesvolle strategie.
Het is ook geen slecht idee om je contacten aan te raden een viruscontrole uit te voeren. Je weet immers niet zeker wanneer hackers je account hebben overgenomen. Het onheil kan daardoor ook bij anderen al gebeurd zijn.
4. Controleer regelmatig je bankgegevens
Houd in de periode nadat je gehackt bent je bankrekening nog wat beter in de gaten. Zelfs een inbraak in je e-mail of sociale media kan al voldoende zijn om de gegevens van je kredietkaart te stelen. Hackers kunnen echt bijzonder diep in je digitale leven doordringen. Zie je een vreemde verrichting, verwittig dan onmiddellijk je bankinstelling.
Als je twijfelt of de hackers toegang gekregen hebben tot je bankgegevens of niet, kan je beter het zeker voor het onzeker nemen. Laat je bestaande kaarten dan meteen blokkeren en vraag nieuwe aan. Controleer vervolgens alle diensten, apps en accounts waarvoor je betaalgegevens ingevuld hebt en voeg de nieuwe gegevens pas in als je zeker bent dat hackers er niet meer aan kunnen.
5. Doe aangifte van ernstige inbreuken
Ook cybercriminaliteit is een ernstig misdrijf, dus aarzel zeker niet om de politie te verwittigen. Zo worden steeds meer mensen het slachtoffer van identiteitsdiefstal en phishing. De politie kan dan een onderzoek instellen om te vermijden dat je gegevens misbruikt worden.
Verzamel daarom zoveel mogelijk bewijzen van de inbreuk. Dat kan gaan van brieven van incassobureaus tot aanvragen van abonnementen, mails of berichten die jij of je vrienden en familie ontvangen hebben en bankafschriften. Meld het voorval ook via de overheidswebsite meldpunt.belgie.be.
6. Update je beveiligingssoftware
Je bent gehackt en daar kan je niets meer aan veranderen. Maar je wil uiteraard vermijden dat hackers je in de toekomst nogmaals komen lastigvallen. Ga daarom na hoe het komt dat hackers toegang tot je pc, e-mailadres, sociale media of bankrekening hebben verkregen. Misschien is je computer, tablet of smartphone bijvoorbeeld niet goed genoeg beschermd? Of kan het zijn dat je beveiligingssoftware niet helemaal up-to-date was?
Installeer bovendien enkel apps van vertrouwde providers zoals de Apple Store voor iOS-toestellen en Google Playstore voor Android-smartphones. Ook als je een back-up maakt van je gegevens in de cloud, kies dan voor een cloudservice die je vertrouwt en die goed beveiligd is.
7. Bescherm jezelf en je gezin met een verzekering
Als je de bovenstaande stappen volgt, heb je er alles aan gedaan om de schade te beperken. Zorg er zeker voor dat je in de toekomst beter beschermd bent, maar dan nog valt het nooit uit te sluiten dat je nog een keer gehackt wordt. Naarmate ons leven zich steeds meer naar een digitale omgeving verplaatst, vergroot ook de speeltuin voor hackers en kan de impact voor jou en je gezin omvangrijk zijn. Heb je daarom al eens aan een verzekering gedacht?